Dunes: Chii?, Magadzirirwo, Mhando uye Zvimwe

  • Dunes maumbirwo ejecha anokonzerwa nemhepo munzvimbo dzakaoma nedzemugungwa.
  • Kuumbwa kwavo kunoda jecha, mhepo nezvinomera, izvo zvinobatsira kuti zvirambe zvakatsiga.
  • Kune marudzi akati wandei emadutu, akadai serefu, anochinjika uye ane nyeredzi, zvichienderana nechimiro chawo uye nzvimbo.
  • Dunes anodzivirira mahombekombe kubva kumafashama uye inzvimbo dzinogara maruva nemhuka dzakasiyana.

ari mirwi ivo havasi chinhu kunze kwekuunganidza kwemhepo, ndiko kuti, ndiwo mafambiro ayo mhepo inokonzera mujecha renzvimbo dzakaoma uye dzegungwa, izvo zvinoguma nekuonekwa kwezvikomo zviduku kana zvidziviriro zvinowanzoshamisa zvikuru munzvimbo dzerenje. Tinokukoka iwe kuti uzive zvese pamusoro pezvikomo izvi uye magadzirirwo awo.

madutu egwenga

Chii chinonzi Dunes?

ari mirwi Iwo marelief anoumbwa nejecha rinofamba uye rakarodzwa maererano nekufamba kwemhepo, zvinowanzoitika pamahombekombe uye mugwenga. Mafefetera aya anotanga kana mhepo ichivhuvhuta zvine simba uye ichiita kuti jecha riungane pane imwe nzvimbo, mhepo iyoyo ndiyo inotanga kufamba kweizvi. Moutains.

Izvo zvinofanirwa kucherechedzwa kuti mirwi midiki inofamba nekukurumidza kupfuura iyo yakakura, nekuda kweiyo ine mitsetse yakanyatso nyoro uye yakafanana. Zvinogona kutaurwa kuti munzvimbo dzemahombekombe aya marelive ane hupenyu, sezvo achigara achishanda kana asina zvinomera, ndicho chikonzero ivo vachiramba vachichinja chimiro chavo uye dzimwe nguva vanotochinja nzvimbo yavo zvichienderana nekutungamira kwemhepo.

Sezvineiwo, nguva zhinji munhu afunga kuvaka zvivakwa munzvimbo idzi dzakaoma nedzemumhenderekedzo yegungwa, chiri chinhu chinoita kuti zvisakwanise kuumbwa. mirwi, kunze kwekukonzera kukanganisa kwakawanda kumahombekombe uye nzvimbo dzegungwa.

 Madutu anoumbwa sei?

Kuva maumbirwo e mirwi pamahombekombe kana mugwenga, kuvepo kwezvinhu zvitatu chete zvakakosha zvinova jecha, mhepo nezvinomera, ipapo ndipo panotanga mhepo nekufamba kwayo kwakasimba kuumba jecha uye kuritora kuenda kumahombekombe, ndiko kune basa rezvinomera rinotanga, riri kuibata uye kuishandura kuita zororo.

Zvinofanira kucherechedzwa kuti zvinomera zvakakosha zvikuru kuti mhedzisiro iyi iwanikwe, sezvo zviri izvo zvinodyara mirwi uye inovachengeta munzvimbo, ndicho chikonzero ichi kuti kana zvinomera zvikaparadzwa kana kuti zvisipo, mhepo inogona kufambisa jecha uye mirwi inogona kuramba ichiumba, zvisinei, ivo vachakurumidza kurasikirwa nejecha ndokunyangarika.

Mafambiro e mirwi Zvinogonawo kuunza zvinetso zvakakomba, zvakadai sokuvharira migwagwa uye nzira dzokufambisa mashoko, kupinda nechisimba kwevhu rakarimwa, kupinda nechisimba kwevanhu, uye zvimwe zvakawanda ndiko kukuvadza kungakonzerwa nejecha.

Zvisinei, kune dzimwe nzira dzinobatsira kudzivirira kana kudzivirira matambudziko aya, uye ndiwo maitiro anoisa miganhu pakufamba kwezvikomo, somuenzaniso; minda inogona kudyarwa isingade mvura yakawanda kuti irarame, kana kuti chikamu chakakura chedune chinogonawo kumwayiwa nezvinhu zvinonamira, zvakaita sepetroleum kana mafuta emuindasitiri anenge atoshandiswa kare.

Majecha anoumba the mirwi dzinenge dzinogara dzakapfava uye panguva imwe chete dzakaoma zvikuru, idzi dzinobva mukukweshana kwemhepo nematombo uye nokufamba kwenguva dzinopatsanurwa kuita zvidimbu zvidiki zvinopedzisira zvaita jecha, izvo zvinounganidzwa nemhepo isingaperi idzi. kuti zvishoma nezvishoma, nekufamba kwenguva vanoshandurwa kuva zvinyoro zvinogara zvichichinja chimiro chavo, nokuda kwechikonzero ichocho vanonziwo majecha anofamba-famba.

Mhando dzeDunes

Kune mhando dzinoverengeka dze mirwi izvo zvakarongedzerwa zvichienderana nechimiro chazvo, zvinoenderana nezvinhu zvikuru zvinokanganisa kusikwa kwavo, zvinova kuwanikwa kwejecha, kutungamira uye kumhanya kwemhepo, uye pakupedzisira kuvepo kwezvinomera kana chipingamupinyi che topographical.

Mhando dze duna zvino anozivikanwa ndeaya:

Longitudinal

Rudzi urwu runoenderana nemakomo marefu ejecha akarongedzerwa uye akaenzana kune mumwe nemumwe zvichienderana negwara rinovhuvhuta nemhepo, ivo vanowanzova madiki uye 3 metres kureba, kunyangwe murenje reLibya vanogona kusvika kureba kwemamita zana, vachipararira. kusvika makiromita 100 uye duna Cerro Dragon de Iquique, iyo inosvika anopfuura makiromita mana pakureba uye 4 metres pakukwirira.

longitudinal dunes

Muchinjikwa

Rudzi urwu rwe mirwi inzvimbo dzakafara dzakapatsanurwa nezvikamu zvakacherechedzwa kwazvo, dzinogara dzichifamba munzira imwe chete uye pakutanga kuona dzinopa fungidziro yekuve yunifomu, dzinowanzoitika munzvimbo dzinowanikwa jecha muhuwandu hukuru.

madutu akachinjika

Nyeredzi kana Piramidhi

Izvi mirwi Iwo ari muchimiro chekuremurwa kwakafara nemhando dzakasiyana-siyana dzepamusoro dzinobuda kubva kumusoro, idzi dzinoumbwa kana mafambiro emhepo achisiyana. Idzi dziri munzvimbo dzine madhipoziti makuru ejecha uye dzinoratidzwa pamusoro pezvese nekuramba dzakagadziriswa kwemazana emakore, dzinogona kushandiswa semirayiridzo yakanaka yekufamba nemugwenga uye kuratidza nzira.

star dunes

Barchan Dunes

Imhando yega C-yakaita kana crescent, inoshaya zvinomera uye inoitika munzvimbo dzine kushomeka kwejecha, uko pasi pakaoma, sandara uye isina zvinomera, sezvinowanikwa mugwenga reSahara. muAfrica. Iyi ndiyo nzira iyo ruyamuro runovhara zvishoma nezvishoma ndima zvichienderana nekwainoenda nemhepo, kazhinji kureba kwebarján dune ndeye 3 kusvika 5 metres.

barchan dunes

Kufananidza

Rudzi urwu rwakaumbwa neU uye pakutanga, migumo yaro inonongedza kutungamira kwemhepo, kusiyana neiyo yebarchan. Dzinowanikwa zvakanyanya munzvimbo dziri mumahombekombe uye uko zvinomera zvinofukidza nyika zvishoma, dzine chipunu chakareba kana chimiro chekrescent, uye kana dzanyatsokura dzinoratidza maumbirwo emapapiro akanongedza kwakananga mhepo.

Dune Nzvimbo

Aya maturakiti chiratidzo chinoitika zvakanyanya kumahombekombe eDominican Republic, sezvo munharaunda ino nzvimbo dzinopfuura makumi maviri neshanu dzakazara mirwi, inowanikwa pamahombekombe uye mumuromo menzizi.

Pakati penzvimbo idzi tine inozivikanwa Natural Monument Dunes yeBaní, iri muPeninsula yeLas Calderas, iyo inoenderana nekuve yakakura kwazvo ecosystem yepasi. mirwi uye madutu eAntilles. Kune akawanda anoonekwa mugwenga akadai seSechura, kuchamhembe kwePeru, kune rumwe rutivi, kunewo anonzi maergs ari mugwenga reSahara.

Dunes akakwirira kwazvo munyika

Rimwe remadonhwe epamusoro-soro papasi rinowanikwa muBolsón de Fiambalá, inova dunhu reCatamarca riri kuchamhembe kwakadziva kumabvazuva kweArgentina. Iyo yakareba mamita 1.230 uye inonzi Federico Kirbus, inobva pakukwirira kwemamita 1.615 pamusoro pegungwa uye inogumira pakukwirira kwemamita 2.845 pamusoro pegungwa, pamusoro pemakomo eZapata.

Kune rumwe rutivi tine dune yechipiri pakakwirira papasi, iyo iri pachikomo cheLa Marcha, muPeru. Iyi inonziwo dune hombe, sezvo kureba kwechitubu chayo kunosvika 1.696 metres pamusoro pegungwa, uye hwaro hwaro husingasviki 796 metres, izvo zvinoita kuti isvike 924 metres ehurefu mujecha rakachena.

Tinogonawo kuwana zvimwe mirwi mugwenga reBarai Jarán, riri muChina, iro rinosvika mamita 500 kureba uye rakagadziriswa nekuda kwekunyorova kwemukati, vanodya pamvura yepasi penzvimbo.

ari mirwi dzeMexico dzakakura, dziri mukati megwenga reSonoran munzvimbo inoumbwa nenzvimbo huru yenyika, dzine urefu hunosvika kupfuura 320 metres, zvinofanirwa kucherechedzwa kuti dune repamusoro muMexico rinozivikanwa seDuna la Reyna uye iri munharaunda imwe chete iyoyo

Rwiyo rweMirwi

Imwe yenzvimbo dzakanyanya uye dzakanyarara pasi pano irenje, asi mune idzi dzinoburitsa rwiyo rusinganzwisisike, munguva dzekare vamwe vashanyi vaienda kugwenga vakanzwa ruzha rwaibva kugungwa. mirwi, izvo zvinokonzerwa nekudhumhana kwezvimedu zviri mujecha uye zvinonzwika kana zvichikwizana.

Kureva kuti rwiyo urwu runogona kusiyanisa maererano nekusimba kwemhepo uye mafambiro anogadzirwa mujecha, semuenzaniso; the mirwi kubva kuSand Mountain renje, muUnited States, iyo inonzwika mukiyi ye "C huru", kune rumwe rutivi, murenje reChile inzwi riri mu "F guru", asi muMorocco iri mu "G mudiki” .

Chii chinoitika kana kusava nechokwadi kwakanyangarika?

Nzvimbo dzakagadzirwa mirwi zvinonyatsozivikanwa, zvisinei, vanhu havakoshesi zviwanikwa zvakawanda zvatinazvo uye pasinei nokuti izvi zvinozorodza hazvina kunyatsochenjerera, zvichatidzivirira kusvika pazvinogona, nokuti izvo zvikomo zvejecha zvakakwirira zvinoshanda. semasvingo anodzivirira mafashamo emvura.

Basa ravacharamba vachiita nepavanogona napo, chero bedzi vanhu kana zvisikwa pachazvo zvichibvumira, sezvo kana mafungu paanotanga kuvarwisa uye kubvisa jecha, kureba kwavo kunoderera uye pakupedzisira kuvafukidza, semugumisiro weizvi. dzimba zhinji nemaguta, kutanga pamahombekombe egungwa, vachafashukira.

Kunyange zvazvo zvinofanira kucherechedzwa kuti mirwi Vane imwe nzira yekudzivirira, iyo inobva pane zvinotevera: kana masaisai abvisa jecha, rinotakurwa kumhenderekedzo yegungwa, uko rinoiswa uye rinokonzera kudzika kuderera, nenzira iyo inoita kuti masaisai aparadze a. zvishoma mberi, nokudaro kukwanisa kuchengetedza kwenguva yakareba.

ari mirwi haamboregi kutishamisa nekuti ndiwo musha wezvinomera zvisingaverengeki uye mhuka dzomumhenderekedzo yegungwa, dzakawanda dzadzo dziri mungozi yokutsakatika uye dzinogona bedzi kurarama mumhoteredzo ine jecha, kunyange dzimwe shiri dzinotama dzinodzishandisa senzvimbo yokuzororera parwendo rwadzo rurefu, mukuwedzera kukukandira mazai akawanda madziri.